Vriendengroep Cuba
Tekst: Eric Afman / Foto’s: Ronnie Afman.
Maandag 13 mei
Het sneeuwt op zaterdag 26 januari in Leiden als we samen met Tresie, Linda, François en Marleen de Djoser informatiedag bezoeken. We doen wat ideeën op voor de volgende grote reis die we gezamenlijk zouden kunnen boeken. Het doel lijkt Ecuador te worden, maar dat is niet unaniem. Dan eerst maar kijken naar een stedentrip i het voorjaar. Opnieuw hebben we moeite om er samen uit te komen, want waar willen we heen en waar is iedereen nog niet geweest? Na meerdere steden noemt iemand Rome. Dat blijkt voor iedereen nog een onbeschreven blad in de reishistorie. We nemen alle mogelijke data door, waarbij ik aangeef moeite te hebben met de meeste weekenden. Een midweek is ook een optie, en dat wordt het ook uiteindelijk, van 13 tot en met 17 mei.
Dik drie maanden later rijden we ’s ochtends heel vroeg met de auto naar Schiphol, we kiezen voor de verandering eens voor de langparkerenoptie. Met de shuttle rijden we het laatste stukje. Bij de incheckbalies wachten we op de dames. Eerst arriveert Trees, niet lang daarna Linda. Zij laat ons zien hoe we onze bagage via de selfservice kunnen inchecken. Als je eenmaal weet hoe dat moet, is het vrij simpel. Voorbij de security gaan we nog even wat eten, en dan het vliegtuig in. We hadden thuis al ingecheckt, maar Linda had betere stoelen geregeld en ook de instapkaarten geprint. De vlucht duurt minder dan twee uur en om kwart voor drie staan we al bij de bagageband op het vliegveld bij Rome, en ook onze spullen hebben we snel in handen. We zien dat het vliegtuig vanaf Brussel ook is geland en spotten niet veel later François en Marleen. Hoewel er in België gedreigd is met stakingen bij de bagageafhandeling blijken hun koffers gewoon te zijn aangekomen. Maar niet alles verloopt even vlotjes, er hoort iemand ons op te wachten om ons met een shuttlebusje naar ons appartement in hartje Rome te brengen. Maar tussen alle mannen en vrouwen met naambordjes staat niemand met een bordje met de naam ‘Guldenmund’. Linda belt met de organisatie, wat vanwege gebrekkig Engels aan de andere kant van de lijn nogal stroef verloopt. Na enig heen en weer lopen vinden we onze contactpersoon, die ons in een andere taxi stopt. Tijdens de rit worden we weer gebeld, Linda stopt al snel de telefoon weg, want veel wijzer worden we er niet van. Het heeft er alle schijn van dat we maar in een willekeurige taxi zijn gestopt.
Eenmaal in Rome bij ons appartement aan de Vicolo Del Divino Amore treffen we weer een andere dame, die alle kamers laat zien en aangeeft hoe de apparatuur werkt. Ze vertelt ook waar een supermarkt is, want we hebben etenswaren nodig. Als we zonder ruzie maken de kamers hebben verdeeld gaan we op weg. We lopen over de Via Monte Branzo richting de Ponte Umberto I, een van de vele bruggen over de Tiber. Niet helemaal waar ik denk uit te komen, maar als we linksaf slaan moeten we alsnog in de buurt komen. En jawel, we vinden een beetje weggestopt aan de linkerkant van de straat een Spar. Met de nodige boodschappentassen lopen we nog iets verder, want ik heb ondertussen iets gespot op de kaart: het Pantheon, onze eerste toeristische trekpleister. We komen er via het Piazza Navona. Op dit plein vinden we veel schilders en andere venters en terrasjes aan de zijkant. Ook zijn er twee fonteinen, eentje vlak voor de kerk Sant’Agnese in Agone.
Het Pantheon is zoals gezegd ons eerste object van vele foto’s en videomateriaal. De tempel die tussen 118 en 125 na Christus is gebouwd, wordt nu nog door de Rooms Katholieken gebruikt en is voor hen ook wel bekend als Basilica Santa Maria Ad Martyres. Er staan standbeelden en tombes en ook zien we fresco’s, sommige al iets meer vervaagd dan andere. Diverse belangrijke Italianen als Umberto I en Vittorio Emanuele II zijn er begraven. Het licht binnen in het Pantheon komt van het gat bovenin de koepel. Omdat het met die boodschappentassen toch wat onhandig lopen is, gaan we terug naar appartement. Voor het diner lopen we eerst weer dezelfde route naar de brug en dan weer richting Piazza Navona. We eten bij Zio Cero, een pizzeria aan Via Giuseppe Zanardelli. Het smaakt ons uitstekend! Naderhand lopen we weer richting Navona, dat ook ’s avonds goed bezocht wordt. Reden voor straatventers om hun kleine waar te demonstreren en aan te bieden. Er wordt weinig verkocht.
Dinsdag 14 mei
Onze dag begint met een lekker ontbijt op het dakterras in een heerlijk ochtendzonnetje. We genieten zowel van het eten als het weer, dus doen we lekker rustig aan. Niks van het Djoserregime van zeven uur opstaan, koffers in de truck, om half acht eten en om acht uur weg. Gewoon relaxen.
Als we dan toch eindelijk op pad gaan, lopen we langs het Palazzo Di Montecitorio aan het gelijknamige plein naar de Piazza Colonna. Hier staat een grote zuil, met een en al gebeeldhouwde figuren in een spiraal omhoog. Vroeger waren die allemaal ingekleurd, tegenwoordig resteert alleen de kleur van het marmer. We komen op de Via Del Corso, waar we een VVV-bureautje willen bezoeken en een Roma Pass kopen. Met die pas hebben we gratis toegang tot twee musea en korting op nog meer, gratis onbeperkt gebruik van het openbaar vervoer (de stadsbus en metrolijnen A en B) in de stad en wat ook wel handig is, een gedetailleerdere plattegrond van de stad. We zien het hokje waar de Roma-passen worden verkocht, maar kunnen er niet allemaal tegelijk in, zo klein is het. Even later vervolgen we de voettocht met zes passen in ons bezit. In eerste instantie lopen we rechtdoor richting Piazza Venezia, maar we zijn nog maar net onderweg of Linda wijst op een klein bordje dat richting de Trevifontein wijst. Dat willen we natuurlijk ook wel even zien. We moeten een stuk van de Via del Corso af en denken op een gegeven moment dat we een afslag gemist hebben, als we op een kruispunt links in de verte een grote groep mensen zien. Dat moet dan wel een toeristentrekpleister zijn. Daar aangekomen blijkt het inderdaad de Trevifontein te zijn. We nemen onze tijd om die eens goed te bekijken en gaan er op onze eerste groepsfoto. En voor de video gooien we allemaal tegelijk een muntje over onze schouders in het water. Geen idee wat ik heb gewenst, dat zal wel mooi weer voor de rest van de week zijn geweest. We zien een piepklein bestelbusje van de bakker, die zijn waar bezorgt. Iets verderop gaan we aan een rustig straatje op een terras zitten om wat drinken te bestellen.
We vervolgen onze route naar het Piazza Venezia. Hier staat midden op het drukke kruispunt een verkeersagent de auto´s in goede banen te leiden. Net als bij de Trevifontein zien we hier ook grote groepen toeristen, aangevoerd door een gids met een stok, paraplu, of wat hij/zij ook maar omhoog kan houden, zodat de kudde weet welke herder ze moeten volgen. Oversteken is hier een kwestie van blufpoker, het verkeer in Rome is berucht om zijn egocentrische deelnemers. Je moet de chauffeurs aankijken als je de straat oploopt, is ons vooraf verteld. In het midden van het plein hebben we mooi zicht op het Monument voor Vittorio Emanuele II, een indrukwekkend monument voor gevallen soldaten. Er gelden hier strenge regels. Je mag bijvoorbeeld geen tas op de grond zetten, daarmee toon je geen respect. We lopen het monument in) doet ook dienst als museum, maar dat slaan we over) en via grote trappen komen we weer buiten, waar we naar de lift lopen. Voor zeven euro mogen we naar het dak van het monument. Dat is het zeker waard, we hebben er aan alle kanten een prachtig uitzicht over de stad. En dat bij dit mooie zonnige weer. Ons doel is ook in zicht, het Colosseum ligt direct achter de grote groep ruïnes die gezamenlijk het Forum Romanum vormen. Ik heb als ‘reisleider’ bedacht dat we er niet rechtstreeks heen lopen, maar rechts om het Forum Romanum heen, zodat we eerst nog langs een paar markante plekken komen, als het Piazza del Campidoglio. Hier staat op een zuil een heel onopvallend klein beeld van Romulus en Remus, drinkend van de wolf. Het plein ligt tussen een paar musea. We lopen verder over de Via San Teodore en komen onder andere langs de Belgische ambassade. Het eerstvolgende doel is het Circus Maximus. Dat valt echter een beetje tegen, het enige dat je ziet is een langwerpige grindbak met aan de lange kant een heuvel die vroeger dienst deed als tribune en direct daarachter weer een drukke weg. Hier had ik iets meer van verwacht, maar blijkbaar kunnen de Romeinen niet alles conserveren. Veel van de stenen constructies zijn zoals op veel meer oudheidkundige plekken op de wereld hergebruikt.
Ondertussen heeft de groep erg veel zin in een lunch. We zijn net voorbij een klein restaurantje gelopen, dan 0,75 heet. Daar bestellen we een heerlijke maaltijd. Het is niet voor het laatst dat het eten wordt vastgelegd met de camera op de telefoon en op Facebook belandt. Na de lunch lopen we over de Via del Crechi en slaan dan linksaf richting Colosseum. Maar nog steeds gaan we daar niet naartoe, eerst bezoeken we het Palatino en het Forum Romanum, een groot terrein met allemaal ruïnes. Het grootste deel van het Palatino zullen we niet eens te zien krijgen, we focussen ons op het Forum Romanum en hoofdzakelijk de Via Nova, de hoofdstraat. Er valt weer genoeg te fotograferen, leuk om te zien hoe de natuur toch weer de overhand krijgt op wat de mens heeft gebouwd. Het is bijna niet te bevatten hoe het er hier in de hoogtijdagen heeft uitgezien. Als je een beetje je oren te luister legt kun je ook wat van de historie meekrijgen. We zijn op zoek naar het huis van de Vestaalse Maagden als we een Nederlands meisje net aan haar groep horen vertellen over exact dat onderwerp en hoe het er vroeger aan toe ging. Het blijkt een klas op schoolreis te zijn, iedereen zal een verhaal hebben voorbereid dat ze ter plekke aan de groep moeten vertellen. Aan het eind volgt applaus en kunnen wij weer richting de uitgang.
Daar staat de Arco di Constantino, een grote boog vergelijkbaar met de Arc de Triomphe, ter ere van Constantino I. komen we dan eindelijk aan bij het Colosseum. Maar alleen om even te kijken van hoe laat tot hoe laat het open is, want we vinden het voor vandaag wel weer mooi geweest. Gelukkig is er een metrostation en hoeven wij dankzij onze Roma Pass niet meer helemaal terug te lopen. De metro brengt ons naar de Spaanse Trappen, zo genoemd vanwege de Spaanse Ambassade in de buurt. Ook hier staan, lopen en zitten veel toeristen. Bij de Spaanse Trappen begint de Via dei Condotti, een hele dure winkelstraat met Gucci, Armani, Boss, Louis Vuitton, en veel meer van die onbetaalbare merken. Pakken, jurkjes en zelfs tassen van honderden tot duizenden euro´s zijn geen uitzondering. We lopen rechtdoor en komen al vrij snel bij ons pleintje, de Largo della Fontanella di Borghesi, en ons steegje. We bergen de spullen op in het appartment en drinken wat op een terras aan het plein. ´s Avonds gaan we uit eten aan de Piazza Campo de’ Fiori. Op dit plein staat een beeld van humanist Girodano Bruno, blijkbaar een prima plek voor de plaatselijke jeugd om elkaar te ontmoeten en een beetje rond te hangen. Ik denk een kortere route terug naar ons appartement te weten, maar als we een paar keer langs het Piazza del Perlemento zijn gekomen, vragen de dames toch maar even de weg. We zijn erlangs gelopen, de ingang van onze steeg is vanaf de Via dei Prefetti nogal onopvallend.
Woensdag 15 mei
Met de metro zijn we een stuk sneller bij het Colosseum dan gisteren. De groep splitst zich op in drie duo’s, af en toe komen we elkaar tegen. Officieel het Colosseum het Flavisch Amfitheater. Het is bijna 2000 jaar oud, staat op de plek waar keizer Nero ooit een kunstmatig meer had laten aanleggen ten koste van het volk dat er woonde, meet 188 bij 156 meter en is bijna 50 meter hoog. Er konden meer dan 50.000 mensen in, verdeeld over vier galerijen en kon zelfs grotendeels overdekt worden. Dat ging natuurlijk helemaal handmatig en daarvoor was veel mankracht nodig. Verbazingwekkend wat men in die tijd al verzon. Het Colosseum zat heel slim in elkaar, men had vroeger liftjes om de wilde dieren en dergelijke vanuit de catacomben naar de arena te hijsen. De hedendaagse stadions hebben nog veel van weg van dit enorme gebouw, zo waren er meerdere genummerde ingangen en werd ook toen al goed gekeken naar het gewicht van het gebouw, dat werd gereduceerd door veelvuldig gebruik van bogen en zuilen. Helaas heeft ook het Colosseum de tand des tijds niet kunnen weerstaan. Een groot deel van de buitenste ring staat er allang niet meer, aan een kant is zelfs een heel stuk aangebouwd om ervoor te zorgen dat het stabiel blijft. Maar ook een ruïne heeft zijn charmes. Je kunt de gangen zien die onder de vloer liepen. Als je nu naar de catacomben wilt, moet je met een gids mee en betaal je een vermogen. Wij gaan naar de eerste rondgang. Daar hebben we een mooi uitzicht op het bouwwerk, kunnen we ons in het museum verdiepen in de geschiedenis en vinden we – natuurlijk – een winkel. We kopen elk een munt en een boek dat mooi weergeeft hoe Rome er nu uitziet ten opzichte van de Romeinse tijd.
We lunchen op een terrasje met uitzicht op het Colosseum. Met de metro gaan we richting station Piramide. We moeten even overstappen, maar dat is geen probleem. De piramide waarnaar het station is vernoemd staat helaas in de steigers. Ons nieuwe doel is de wijk Trastevere, dat heel erg mooi en gezellig moet zijn. Eerst moeten we er nog komen. Helaas geeft de kaart dat net niet meer aan. Weer zijn het de dames in het gezelschap die de weg vragen. We worden naar een straat gestuurd die we helemaal moeten aflopen. Onderweg komen we langs een bakkerij, waar we een enorme hoeveelheid koekjes kopen. We willen er twaalf maar krijgen (en betalen) er twintig, naast nog een paar andere lekkernijen. Na een lange wandeling lopen we over de Ponte Sublicio Trastevere binnen. Het ziet er nog niet direct gezellig uit. We moeten zelfs moeite doen een restaurant te vinden. Omdat het ook een beetje lijkt te gaan regenen, nemen we er maar eentje en komen we uit bij Osteria Pucci, aan de doorgaande weg in de wijk, de Viale di Trastevere. Het eten is goed. Helaas krijgen we allemaal wel last van niesbuien en tranende ogen, Linda vanwege haar lenzen zelfs zware hoofdpijn. Geen idee wat er in de lucht zit, maar helemaal zuiver is het niet. Na lang zoeken komen we toch in het leuke en gezellige deel van de wijk, met mooie straatjes en groen aan de muur en over de straat heen. Bij een restaurant staat een bord “We are against war and tourist menu”. Italianen met humor. Toch willen we graag weer verder vanwege die stof in de lucht die ons allemaal raakt. We vinden via kronkelende straatjes de Tiber en lopen snel de brug over. Een stuk verderop komen we nu vanaf de andere kant weer bij de Piazza Navona. Vanaf hier kennen we de route inmiddels. Na even ’thuis’ te zitten, kunnen we wel een goede maaltijd gebruiken. Linda weet een goed restaurant aan de Via di Ripetta, genaamd Ad Hoc, maar dat zit vol. Dan maar iets in de buurt. Op de hoek van dezelfde straat vlakbij het mausoleum van Augustus bevindt zich restaurant Gusto (Smaak in het Nederlands), dat zijn naam eer aan doet. Hier is het ook gezellig en prima en smakelijk eten!
Donderdag 16 mei
Ons doel van de de dag is Vaticaanstad. De weersverwachting zegt dat het vandaag gaat regenen, en waarschijnlijk wel veel ook. Als we vertrekken is het nog droog, maar ter hoogte van het Paleis van Justitie begint het toch natter en natter te worden. We kopen parapluutjes van een straatventer. Wel even afdingen, drie voor twaalf euro in plaats van vijftien). Overal op internet en in reisgidsen lees je over ronselaars die je naarmate je dichter bij het Sint Pietersplein komt aanspreken. Ze vertellen dat je het beste met een gids het museum in kunt, want dan sla je lange rijen toeristen over. We slaan er zeker vijf af, maar de laatste heeft geluk, we luisteren naar haar verhaal. Het kost niet zo heel erg veel, 40 euro, daarvoor heb je toegang tot het museum, een gids, oor telefoontjes om zijn verhalen te kunnen volgen in het museum. De rondleiding eindigt dan in de Sixtijnse Kapel. We beginnen met een klein groepje maar het duurt heel lang voor we vertrekken, er worden nog veel meer mensen bijgehaald, uiteindelijk is de groep meer dan dertig man groot. Richting de ingang blijkt er van een rij geen sprake. Ronnie moet zijn fototas afgeven en Marleen haar paraplu.
Als we de toegangskaartjes hebben begint de rondleiding. De gids is eerst even chagrijnig als mensen niet opletten, maar vertelt daarna heel leuk over alle beelden en andere zaken in het museum. Het wordt ons snel duidelijk dat de Katholieke Kerk een hele rijke organisatie is met vele kunstwerken van onschatbare waarde. Vraag alleen niet hoe ze er allemaal aan zijn gekomen. Op een plein staan borden met foto’s van het plafond en de muren van de Sixtijnse Kapel. De gids legt hier uit wat er allemaal te zien is en heeft leuke anekdotes van mensen wier gezichten door Michelangelo gebruikt zijn in het kunstwerk. Niet iedereen was daar blij mee, zeker niet als ze als hulpje van de duivel werden afgebeeld. In de kapel zelf mogen we niets zeggen en alleen maar omhoog kijken en na korte tijd weer vertrekken. Wie foto’s of film wil schieten krijgt met de beveiliging te maken. Toch is het erg indrukwekkend. Eenmaal buiten leveren we de oor telefoontjes weer in. Het is gelukkig alweer droog. De groep wil de spullen weer ophalen, naar de WC en ergens iets eten. Marleen en ik blijken dezelfde gedachte te hebben gehad: zullen we niet ook nog de Pieterskerk in. Je kunt daar ook nog naar de crypte, waar Petrus begraven ligt. Maar het wordt eten. Wel eerst nog even langs het postkantoor van het Vaticaan om ansichtkaartjes te versturen met een postzegel en stempel van het Vaticaan erop. Via het plein en de buitenmuur, waar de Zwitserse Garde met hun kleurige kleding een poort bewaakt, lopen we terug naar de ingang, halen de spullen op en kiezen dan een restaurantje uit. Het personeel is hier allerhartelijkst, alhoewel de goedkopere krachten iets minder enthousiast overkomen. De man in dat gezelschap staat bij een ander tafeltje, is nogal luidruchtig en lijkt steeds hetzelfde verhaal te vertellen, maar verstaan doen we het niet. Voor de rest worden we vergast op enkele presentjes, in de vorm van drankjes en een cake.
We lopen terug langs de Castel Sant Angelo met de mooie brug met dezelfde naam ervoor. Hier staan diverse beelden op, die van onderaf mooi contrasteren met de wolkenlucht. Op straat wordt weer van alles verkocht, waaronder veel posters van de film Roman Holiday met Gregory Peck en Audrey Hepburn. Na een korte pauze in ons appartement gaan we even bij het kantoor van de verhuurder langs, om te kijken of we onze koffers daar kunnen stallen op de laatste dag. Het is vlakbij maar we moeten wel even een flink aantal trappen op in het warme trappenhuis. Het kantoor behelst niet meer dan een paar kleine kamertjes waar een baas in een ervan druk zit te bellen, terwijl drie dames in de andere kamer hetzelfde doen. We hebben een goed gesprek, worden prima geholpen, en mogen zelfs de hele dag onze spullen in het appartement laten staan, omdat die nog niet weer is geboekt. Wel zal er een monteur langskomen. Geen probleem. Nog mooier, we kunnen er ook even gebruik maken van een van hun computers om in te checken bij KLM. Linda en ik zijn druk met de muis in de weer en de printer spuugt een aantal papieren uit, iets te veel zelfs. We danken de dames en gaan de trappen af naar buiten. Vlakbij zit een gelateria genaamd Giolitti. In Italië op vakantie zijn en niet van een ijsje genieten, dat is niet goed, dus we nemen het ervan.
Restaurant Ad Hoc zit nog steeds vol en is ook voor de komende tijd volgeboekt, over een paar weken zouden we er wellicht terecht kunnen. Gelukkig hebben François en ik eerder een restaurantje ontdekt vlakbij Giolitti. We willen graag aan de straat zitten, maar er zijn geen tafels meer over. Geen probleem, dan halen we toch een paar extra tafels van binnen, denkt het personeel.
Het terras kent geen grenzen, wij zijn niet de laatsten voor wie een extra tafel wordt bijgeplaatst. En ook hier is het eten uitstekend verzorgd en erg lekker. En wederom krijgen we een alcoholisch drankje aangeboden. Om al dat lekkers weer een beetje te laten zakken lopen we in het donker door de stad, richting Pantheon en Trevifontein. Onderweg komen we bij de Piazza di Pietra, waar een aantal enorme zuilen de gevel vormen van de Tempio di Adriano. De zuilen zijn mooi verlicht, net als de Trevifontein. Het is er nu voor de verandering een stuk rustiger, maar helemaal alleen zul je hier wel nooit zijn.
Vrijdag 17 mei
Voor de laatste dag is weer een flinke hoeveelheid regen voorspeld. We hebben een bezoekje aan het park Villa Borghese gepland. Borghese is een van de namen van de superrijke Italiaanse families (ook De Medici is daar een van). Dit wordt ook wel de tuin van de Romeinen genoemd, dit is waar ze heen gaan in als ze even in de natuur willen zijn. Maar als het regent heeft niet iedereen daar zin in. We maken even een stop in La Casina dell’Orologio. Hier staan een paar bomen midden op het overdekte terras en hangen een paar door wereldberoemde gitaristen gesigneerde elektrische gitaren aan de muren. Nadat we onze koffie en thee hebben gedronken en iedereen even een sanitaire stop heeft gemaakt, gaan we weer naar buiten. Precies op het goede moment, want de zon breekt door. We wandelen naar een vijver waar een paar mooie struiken voor staan. Tijd voor weer een groepsfoto en ook tijd voor wat gekkigheid, Tresie springt bij Ronnie op de rug. Een van de andere bezoekers aan het park vindt dat hilarisch. We vervolgen onze weg door het park en komen langs een manege/drafbaan en een fort. Hierin is het Museo Pietro Canonica gevestigd. We gaan er niet naar binnen, maar nemen wel even een kijkje in de tuin. Weer een paar meter verderop staat een standbeeld in een tempel genaamd Tempio di Antonio e Faustina. We lopen richting het Palazzo delle Belle Arti en slaan dan weer linksaf waar we allerlei standbeelden tegenkomen van voornamelijk dichters. Nog een keer linksaf en onder een boog door en dan zijn we eindelijk (weer via een flinke omweg) bij de het grootste meer in het park. Er zwemmen eenden en op een eilandje staat, afgesloten voor publiek, nog een tempel met een standbeeld erin. Deze tempel heet Tempio di Esculapio. Ik loop met de klok mee om het meer heen en tref de anderen weer. Ronnie is druk in de weer om eenden in vlucht vast te leggen. Het wordt tijd voor een sanitaire stop, maar als blijkt dat het om hurktoiletten gaat, stel ik die stop nog maar even uit. Bij hurktoiletten trek ik de grens.
Gelukkig vinden de anderen het ook wel tijd voor lunch, dus lopen we het park uit, door de stadspoort naar de Piazza del Popolo. Het ruime plein is 200 jaar oud en dankt zijn naam aan de populieren bij de kerk Santa Maria del Popolo. Hier valt ook weer genoeg moois te fotograferen. Net als op de Piazza Navona en voor het Pantheon staat ook hier een obelisk. Deze heeft eerst op het Circus Maximus gestaan, maar lang nadat dat in verval was geraakt werd de obelisk gerestaureerd en op zijn huidige plaats gezet. Als we zijn uitgekeken strijken we neer op het terras van Canova, dat onderweg naar het toilet nog verrassend veel ruimte biedt binnen, De verschillende eetruimtes hebben ook verschillende functies. We bestellen onze laatste maaltijd in Rome. Die gaat voordat we erop aanvallen ook weer op de foto en belandt al snel op Facebook. Gelukkig heeft het restaurant Wifi, anders zou het de vakantie nog een stuk duurder worden.
Weer in ons appartement is het tijd om de laatste zaken op orde te maken en de spullen bij elkaar te pakken, voor zover dat nog niet was gebeurd. Om vijf uur worden we opgehaald door een taxichauffeur, die het drukke verkeer in Rome deels weet te omzeilen door een creatieve route te kiezen. Binnen een uur staan we op het vliegveld Leonardo da Vinci-Fiumicino. Daar gaan we vrij vlot door de gebruikelijke molen en eenmaal voorbij de security eten we wat en gaan Ronnie en ik vervolgens op zoek naar onze gate, terwijl de rest nog wat gaat shoppen. We weten nog niet exact vanaf welke gate we vertrekken, maar blijken toch op het juiste punt te zijn beland. De andere vier komen ook weer aanlopen en vlot daarna is het tijd om aan boord te gaan. Hier nemen we afscheid van Francois en Marleen, die op Brussel liegen. Onze vlucht verloopt voorspoedig, de reisduur blijft ook nu weer binnen twee uur. Op Schiphol nemen we snel afscheid omdat Tresie en Linda proberen de trein te halen. Ronnie en ik nemen de shuttle naar Lang parkeren en na het betalen van 65 euro vinden we de auto probleemloos. Ronnie gaat gelukkig achter het stuur zitten, want ik maak een groot deel van de rit niet mee. Tegen half een ’s nachts ben ik thuis en moet Ronnie het laatste stukje nog even afmaken. En weer kunnen we een stukje van de wereld van onze to-do-list afstrepen…
